ཆུ་ངོགས་དང་ཆུ་སྒང་གཉིས་ནི། ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་འདྲ་མཚུངས་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་སམ་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་དང་། ས་ཆའི་གནས་བབ་ཀྱི་ཆ་ནས་བཏགས་པའི་ཆུ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བའི་མིང་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། ༡༽ཆུ་ངོགས་གཏམ་རྒྱུད་ནི། མི་ངན་གྱིས་དབང་བཟུང་། གྲི་ངན་གྱི་སོ་དར་ཟེར་བའི་དུས་ཚོད་ངན་པ་དེར། མི་ངན་པ་དཔོན་ལ་བསྐོས་པས། འབངས་མི་སེར་སྡུག་ལ་སྦྱོར། བློ་དཀར་གཞུང་དྲང་གི་ལས་བྱེད་དང་། ཤེས་འཇོན་ལྷག་བསམ་ཅན་གྱི་མི་རྣམས་དྲང་བདེན་མིན་པའི་ཁྲིམས་ཆད་ཤ་སྟག་ཅིག་ཁུར་ནས། ཨ་ཆད་འུ་ཐུག་གིས་ཤ་རུལ་ལ་སྦྲང་མ་འཁོར་བ་བཞིན་མ་གྲོས་བསམ་པ་གཅིག་མཐུན་གྱིས་‘‘ལེང་ཧྲན་མཚོ་གླིང་’’དུ་འཛོམས། ཁོང་ཚོས་མི་ངན་ཚར་གཅོད་དང་། དྲང་པོའི་གཞུང་ཞིག་བསྲང་ཕྱིར། སྐབས་དེའི་དངོས་ཡོད་ལ་ལྟོས་པའི་‘‘བདེན་སྐྱོང་དབུལ་སྐྱོབ་’’ཀྱི་ལས་ལ་འབད་པའི་ཤེས་ཡོན་དང་དྲག་རྩལ་ལྡན་པའི་ཕོ་རྒོད་ཤ་སྟག་ཅིག་རེད་འདུག འདི་ནི་ལ་ལས་རྟོགས་སྒྲུང་རེད་ཟེར། ལ་ལས་དངོས་ཡོད་ཡིན་ཟེར། གང་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་གཏམ་བརྒྱུད་རིང་པོ་ཞིག་རེད།ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ནི། ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་མདོ་སྔགས་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་སངས་རྒྱས་པའི་བསྟན་པ་ས་དར་རྡོ་དར་གྱི་བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་སུ། ཤར་ཕྱོགས་ཆོས་མེད་སྨྲ་བའི་རིང་ལུགས་པའི་འདྲེ་ལག་རིང་པོ་དེས། བོད་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་འདིའི་སྣོད་བཅུད་གང་སར་ནས་ཡ་ང་བའི་གནས་སྟངས་སྔར་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་ཞིག་བཟོས་པ་བརྟེན། གཙོ་བོ་ཆུ་བཞི་སྒང་དྲུག་ནས་མཆེད་པའི་དཔའ་རྒོད་དག་གིས་བཀོད་སྒྲིག་འོག་ཆོལ་གསུམ་གྱི་ཤེས་འཇོན་གཉིས་ལྡན་གྱི་དཔའ་རྒོད་ཐ་དག་མ་བསྡུས་རང་འདུས་ཀྱིས་ཤི་ལ་ཉེ་བའི་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་འདིའི་དོན་དུ་ “ བསྟན་སྲུང་དང་བླངས་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས།’’འདི་བཙུགས་པ་ཞིག་རེད། ཡུལ་དུས་ཉག་ཕྲ་བའི་གནས་སྟངས་ཞིག་གི་འོག་ནས་གསར་དུ་ལང་པའི་ཚོགས་པ་འདི་ནི། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ཚོགས་པ་ཐོག་མ་དང་། ལོ་རྒྱུས་རིང་ལ་གལ་འགང་ཆེ་བ། ཕྱི་ནང་ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་བུ་མང་པོ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་ཟུངས་ཁྲག་དང་། ཚེ་སྲོག་གི་འགྲོ་གྲོན་བླ་མེད་བཏང་བའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན། འདི་ནི་རྟོགས་སྒྲུང་མིན་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་མིན་པར་མི་དང་མི་ཡིས་བསྐྲུན་པའི་ཞབས་རྗེས་རིང་པོ་ཞིག་ཡིན། ༢༽ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ་རྣམས་ལ་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ལྟ་ཚུལ་ནི། ཁོང་ཚོ་ཉེས་ཆད་ཕོགས་པའི་མི་ངན་ཁག་གིས་ཉེས་པ་ལས་ཡོལ་ཏེ། ཇག་པའི་ལས་སུ་ཞུགས་པ་ཞིག་དང་། གཞུང་དང་གོང་མའི་བཀའ་ལ་མི་བརྩི་བའི་མི་ཐ་ཤལ་ཤ་སྟག་ཅིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། མིང་ལ “ ལེང་ཧྲན་མཚོ་གླིང་གི་ཇག་པ’’ཞེས་འབོད་གྱི་ཡོད།དེ་ལྟར་ཆུ་སྒང་འདི་ཡང་དོན་དངོས་ཡིན་ནམ། གཅིག་བྱས་ན་གཞན་དབང་སྟབས་བསྟུན་ཡིན་སྲིད། གང་ལྟར་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་རང་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་མཐོ་གྲས་འགས་ཀྱང་། ‘ད་དེ་འདྲ་མ་བྱེད་’ ཅེས་གནོད་ཤུགས་སྟེར་མྱོང་། རྒྱ་ཕྱོགས་ནས་ཆུ་སྒང་ལ་ལྟ་སྟངས་ནི། ཆུ་ངོགས་དང་གཅིག་མཚུངས་ཀྱིས “ཁམས་པའི་ཇག་པ” ཞེས་བཏགས་ཡོད། ཆུ་ངོགས་དང་ཆུ་སྒང་གཉིས་ཀྱི་ཕོ་རྒོད་དག་ཀྱང་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་འདྲ་མཚུངས་ཡིན། ཁོང་རྣམས་ཀྱི་རང་གཤིས་དྲང་མོ་མདའ་འདྲ་བ་ཁ་རི་ཁ་ཐུག་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཁོང་ཚོར་སུ་ལ་ཡང་མི་སྐྲག་པའི་བློ་ཁོག་ཡོད་ལ། སུ་ལ་ཡང་མི་ཞུམ་པའི་སྤོབས་པ་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ནི་གྲོགས་པོའི་ལ་རྒྱ་རྩི་མཁན་དང་། ཉམ་ཐག་མི་སེར་གྱི་བདེ་སྡུག་ཆེད་དུ་རང་སྲོག་འབེན་ལ་བཙུགས་ཀྱང་གནོང་འགྱོད་མེད་མཁན་བདེན་འཛིན་ཕོ་རྒོད་རྐྱང་རྐྱང་རེད་འདུག དེར་བརྟེན་སྐྲག་དགོས་ས་གཤེན་རྗེའི་ཆོས་རྗེ་དང་། རྩི་དགོས་ས་རྩ་བའི་བླ་མ་ལས་མེད། ཅེས་པའི་བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་དེ་ཁོང་ཚོའི་ཁ་ནས་གོམས་གོམས་པ་རེད།༣༽ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ་རྣམས་ནི། ཡ་མཚན་ཆེ་བའི་ལྷ་སྒྲུང་ལྟ་བུ་ཞིག་བརྒྱུད་ནས་ཡོང་གི་ཡོད། དེ་ཡང་གཤེད་སྐར་བདུན་ཅུ་དོན་གསུམ་དང་། བཙན་སྐར་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་ཅེས་གྲངས་ངེས་ཅན་གྱི་དཔའ་རྟུལ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཏག་ཏག་ཡོད། ཁོང་ཚོ་ནི་འགྲོ་བ་མི་ཡི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་སླད་དང་། དཔོན་ངན་ཚར་བཅད་ཀྱིས་ཆེད་དུ་མི་ཡི་རིགས་སུ་བྱོན་པ་བཤད། “བདེན་སྐྱོང་དབུལ་སྐྱོབ་” ནི་ཁོང་ཚོས་སྒྲུབ་བྱ་གཅིག་པུ་དེ་ཡིན། ཆུ་སྒང་གི་དཔའ་རྟུལ་རྣམས་ནི། ཆུ་ངོགས་དང་འདྲ་བར་ལྷ་སྒྲུང་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་མི་ཚོས་བཤད་ཀྱི་མེད། འོན་ཀྱང་། ཁོང་ཚོའི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་ཁམས་ཀྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། རི་བོ་ཆེན་པོའི་སྒང་དྲུག་གི་མི་རྒྱུད་ནས་མཆེད་པ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་ཚོ་ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་འགོ་ཁྲིད་དང་། བླ་མ། ཚོང་དཔོན། ཤེས་ལྡན་པ། དགེ་བཤེས། ཕྱག་མཛོད་བཅས་འཇོན་ཐང་ཅན་གྱི་མི་སྣ་ཤ་སྟག་མ་བསྡུས་ངང་གིས་འདུས་ཏེ། མི་རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་གཅེས་པའི་སྲོག་དང་། རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་རྫོགས་བློས་བཏང་བྱས། ཆུ་སྒང་དབྱེ་ཞིབ་པ་བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་མཁས་པ་ཚོས། ཆུ་སྒང་གི་དཔའ་རྟུལ་ཚོ་ཡང་ཆུ་ངོགས་ལྟར་ལྷ་སྒྲུང་དང་སྦྱར་ནས་འགྲེལ་ཏེ། ཆུ་སྒང་གི་དར་ཆ་རལ་གྲི་སྣོལ་མ་དེ་ནི། འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་ཕྱག་གི་རལ་གྲི་དང་། དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཇིགས་བྱེད་དང་། དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ་བཅས་ཀྱི་དྲག་པོའི་སྐུར་བཞེངས་ནས་བསྟན་དགྲ་ཚར་བཅད་པ་བཞིན། ཁོང་ཚོ་ཡང་བསྟན་སྲུང་དང་བླང་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པས། “སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ”ཞེས་ཀྱང་འབོད་ཀྱི་འདུག་པ་དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཞིག་རེད་མི་འདུག་སྙམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་སྲུང་རྒྱུ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་འགན་འཁུར་ནི་ཆུ་སྒང་གི་ཕོ་རྒོད་ཚོའི་མ་ཤི་བར་ཆོད་སེམས་དེ་དོར་མེད།༤༽ སུང་ཅང་ནི་ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དཔའ་རྒོད་ཚོའི་འགོ་ཁྲིད་ཡིན། ཁོང་ནི་རྒན་རབས་རྣམས་ལ་གུས་ཤིང་བཀུར་བ། རང་བཞིན་དྲང་ལ་ལྷག་བསམ་གྱིས་ཕྱུག་པ། གཞུང་སེམས་དཀར་ལ་གདོང་གི་ཤ་མདངས་ནག་པོ་ཡིན་པས་ ‘གདོང་ནག་སྲི་ཞུ་གཞུང་དྲང་ཅན་’ ཞེས་འབོད། ད་དུང་སུང་ཅན་ནི་རྩོམ་ཡིག་བྲིས་ལ་མཁས་ཤིང་། ཆུང་དུས་ནས་དྲག་རྩལ་ལ་དགའ་ཞེན་ཆེ་བས་དྲག་རྩལ་རིགས་མང་པོར་སྦྱང་པར་མཐར་ཕྱིན། ནམ་རྒྱུན་ནས་རྒྱལ་ཁམས་སྐོར་མཁན་གྱི་ཕོ་རྒོད་ཚོ་དང་མནའ་ཤག་གྲོགས་པོ་སྒྲིག་པ་དང་། རང་དངུལ་ལ་སེར་སྣ་མེད་པར་སྦྱིན་པ་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་གཞན་ཕན་བྱ་བ་དང་དུ་ལེན་མཁན་གྱི་རྫོང་གི་ལས་བྱེད་སྤུས་གཙང་ཞིག་ཡིན་པས་ཁོ་ལ་ ‘དུས་ཐོག་ཆར་པ་’ ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་གྲགས་ཡུལ་ཁམས་གང་སར་ཁྱབ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་ཁམས་སྐོར་མཁན་གྱི་ཕོ་རྒོད་ཚོས་ཁོང་གི་མིང་བོས་པ་ཙམ་གྱིས་མཚན་སྙན་གྲགས་སྔར་ནས་ཐོས་མྱོང་ཡོད་ཅེས་ཁ་གཅིག་གྲགས་གིས་ལན་བཏབ་ཀྱི་ཡོད། དེ་བཞིན་ཆུ་སྒང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཨ་འབྲུག་སྦྱིན་བདག་ལགས་ནི། ཆུང་དུས་ནས་ཆོས་སེམས་ཆེ་བའི་ཨ་མས་གྲྭ་པ་བྱེད་དུ་བཅུག ལི་ཐང་དགོན་ཆེན་དུ་བཏང་ནས་ཆོས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་བཞག་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཁོང་དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་ཐོག་རྟ་པ་གསུམ་བརྒྱ་བཞི་བརྒྱ་དང་ལྷན་དུ་ཇག་པའི་ར་མདའ་སོང་། སྐབས་དེར་ཁོང་ན་ཚོད་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ན་ཡང་དཔའ་རྩལ་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བས་ ‘ཨ་འབྲུག་དཔའ་བོ་’ ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་དུས་དེ་ནས་ཀྱང་ཁྱབ་ཡོད། ཁོང་ནི་ཁམས་པའི་ཕོ་རྒོད་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་རྟ་རྒྱུགས་ཀི་རྒྱག་དང་། ལྷག་པར་དུ་གོ་མཚོན་རིགས་ལ་དགའ་ཞེན་དང་དོ་སྣང་ཅན་ཞིག་ཡིན། མ་ཟད་ནང་མི་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་འཛིན་གྱིས་སྟོད་རྒྱ་གར་དང་། སྨད་རྒྱ་ནག བར་བལ་ཡུལ་སོགས་འགྲིམ་ནས་ཚོང་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱས། ལོ་ལྟར་ཚོང་ལས་ཁེ་སྤོགས་ནས་གདན་ས་གསུམ་དང་ལི་ཐང་དགོན་ཆེན་གཙོས་དགོན་སྡེ་ཁག་ལ་མཆོད་འབུལ་རྒྱ་ཆེར་བགྱིས་པས་བོད་མི་ཚོས་ ‘ཨ་འབྲུག་སྦྱིན་བདག་’ ཅེས་ཡོངས་གྲགས་སུ་འབོད་ཀྱི་ཡོད། ཆུ་ངོགས་གཏམ་རྒྱུད་དུ།བསྡད་ན་སྟག་རྒོད་འགྱིང་པའི་ཉམས་དང་མཚུངས། །ཕྱིན་ན་སྤྱང་ཀི་ཤོར་བ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཕོ་ལོ་སུམ་ཅུ་ཙམ་ལས་སོན་མེད་རུང་། ཀུན་ལ་ཕན་སྐྱོང་བྱེད་པའི་བློ་སྟོབས་ལྡན། །གནམ་འོག་དཔོན་ངན་འདུལ་བའི་བསམ་འདུན་ཡོད། །རྔམ་ཟིལ་ཆེ་ཞིང་བྱམས་སེམས་ལྡན་ལ་དཀྱེལ་ཆེ་བ། །ཞེས་པ་ལྟར་སུང་ཅང་དང་ཨ་འབྲུག་གཉིས་ནི་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་འདྲ་མཚུངས་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་འདུག༥༽ བདེན་འཛིན་ཕོ་རྒོད་སུང་ཅང་གི་ཕུགས་རེ་ཆེ་ཤོས་ནི། གནམ་འོག་གི་དྲང་བདེན་དང་བྱམས་སེམས་ཆེ་བའི་དཔའ་རྟུལ་རྣམས་མཉམ་འཛོམས་ཀྱིས་མི་མང་ལ་བཤུ་གཞོག་དང་། སྡུག་སྦྱོང་གནར་གཅོད་གཏོང་མཁན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་དང་། གོང་མའི་འཁྲིས་ཀྱི་དཔོན་ངན་ཐམས་ཅད་གཙང་སེལ་གྱིས་གཞུང་དྲང་ཅན་གྱི་ཕོ་རྒོད་རྣམས་ཀྱིས་གཞུང་གི་སྲི་ཞུ་བསྒྲུབ་རྒྱུ་དེ་རེད། ཁོང་གིས་‘‘ང་སུང་ཅང་སོགས་ལ་མ་རུང་བའི་བསམ་བློ་ཅི་ཡང་མེད། འདི་ལྟ་བུའི་གནས་སུ་གྱར་དགོས་པ་ནི་དཔོན་ངན་ཟ་རྔམ་ཅན་གྱིས་བཟོས་པ་སོང་། གལ་སྲིད་གོང་མའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཉེས་གྲོལ་ཞི་འགུགས་བདེ་འགོད་གནང་ཚེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཞབས་ཞུ་བྱེད་འདོད་ཡོད།” ཅེས་གསུངས་ཡོད། འོན་ཀྱང་སུང་ཅང་གི་བློ་འདྲི་ཡུལ་ཤེས་རབ་ཐོགས་མེད་ཝུ་ཡུང་གིས་“ང་ཚོས་ཞི་འགུགས་བདེ་འགོད་ཡོང་རྒྱུའི་རེ་བ་བྱེད་པ་དེ་ནི། འཇའ་ཚོན་གོས་སུ་རེ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་ཡོད་མི་ཐུབ་”ཅེས་བཤད་ཡོད། དེ་ལྟར་བཤད་དོན་ནི་གོང་མའི་འཁྲིས་ཀྱི་དཔོན་པོ་ངན་པ་ཤ་སྟག་བསྐོར་ཏེ་དཔོན་པོ་གཞུང་དྲང་ཅན་ཚོས་སྐད་ཆ་གོང་མའི་མདུན་ནས་འགྲོ་ས་མེད་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཐོགས་མེད་ཝུ་ཡུང་གིས་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ཚོས་ཡུལ་ལུང་མང་པོར་དམག་འཁྲུག་ཐེངས་མང་བརྒྱག་སྟེ་ཁ་གཏད་རྣམས་ཆམ་ལ་ཕབ་རྗེས་དམག་དཔོན་དང་། ཕོ་རྒོད་རྣམས་ལེང་ཧྲན་མཚོ་གླིང་དུ་བཀུག་ནས་སུས་ཀྱང་འགྲན་ཟླ་བྲལ་བའི་དཔའ་རྟུལ་ཤ་སྟག་གིས་དམག་ཅིག་གྲུབ་ཡོད། དམག་དཔོན་ཀའོ་ཆིའུ་ཡིས་ཆུ་ངོགས་ཀྱི་ཕོ་རྒོད་རྣམས་བསད་འདོད་ཀྱིས་གོང་མའི་བཀའ་ཡིག་ལོག་བསྒྲགས་བྱེད་པ་སོགས་དམག་ཇུས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒོལ་ཡང་། ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ་ལས་དམག་འཐབ་ཐེངས་གསུམ་ཕམ་པ་མ་ཟད་མཐའ་མ་དེ་ཀའོ་ཆིའུ་གསོན་བཟུང་བྱེད་ཀྱང་སུང་ཅང་གིས་བསད་བཅུག་མེད་པས་མཐར་ཞི་འགུགས་བདེ་འགོད་ཀྱིས་ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དཔའ་ཐུལ་རྣམས་གཞུང་དམག་དུ་བསྒྱུར་ནས། གོང་མའི་མདུན་དུ་དམག་དཔོན་གྱི་གོ་གནས་བཞེས་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད། ཆུ་སྒང་གི་དམག་སྤུངས་རྣམས་ནི་སུང་ཅང་གིས་ཐབས་ཇུས་ལྟར་མི་དྲག་རྣམས་ཞི་དྲག་གང་རུང་གིས་དབང་དུ་བསྡུས་པ་ཞིག་མིན་པར་རང་དབང་དང་། མ་སྐུལ་དང་བླངས་ངང་དཔའ་རྟུལ་རྣམས་བོད་བསྟན་པ་ཆབ་སྲིད་དང་མི་རིགས་བཅས་ཀྱི་ཆེད་འཛོམས་པ་ཤ་སྟག་རེད། ད་དུང་སུང་ཅང་སོགས་ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དཔའ་རྟུལ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཉེས་ཅན་གྱིས་གདོང་རྟགས་ཡོད་ཀྱང་། ཆུ་སྒང་གི་མི་སྣ་གཅིག་ལའང་དེ་ལྟ་བུའི་གཞུང་གི་ཉེས་ཅན་པ་མེད། སུང་ཅང་གིས་དམག་འཁྲུགས་མང་དག་ཅིག་གཞུང་དམག་དང་བརྒྱབ་ཅིང་། ཁོང་ཚོས་དགྲ་བོ་ངོ་མ་དེ་ཡང་གཞུང་གི་དཔོན་ངན་རྣམས་ཡིན། འོན་ཀྱང་ཆུ་སྒང་གི་དགྲ་བོ་ངོ་མ་ནི་རྒྱ་དམར་ཡིན་ཞིང་། རྒྱ་དམག་དམག་ཐེངས་གྲངས་མེད་ཅིག་བརྒྱབ་ནས་ཁོང་ཚོས་རྒྱལ་ཁ་ཐེངས་མང་བླངས་ཡོད། ད་དུང་དགྲ་བོའི་བསམ་དོན་དུ་ ‘སྦྲུལ་བཟུང་ན་མགོ་རྡུང་’ ཟེར་བའི་དཔེ་ལྟར་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ྋགོང་ས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་འཇུ་བཟུང་གིས་བོད་ས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྱུར་མིད་གཏོང་རྒྱུ་དེ་རེད། འོན་ཀྱང་ཆུ་སྒང་དཔའ་རྟུལ་རྣམས་ཀྱིས་དེང་རབས་ཀྱི་འཕྲུལ་རྩལ་ལྡན་ལ་དམག་སྤུངས་ཧ་ཅང་མང་བའི་དགྲ་བོའི་མེ་མདའི་སོ་ཁ་ནས་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གཙོས་ཆོས་རྒྱུད་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། གཡུང་དྲུང་བོན་དང་བཅས་པའི་བླ་ཆེན་རྣམས་འཕགས་ཡུལ་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་ཐུབ་པ་བརྟེན། ད་ལྟར་འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོའི་ཁྱོན་ལ་ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་འཛུགས་རྒྱུ་འདི་བྱུང་བ་རེད།༦ ༽ སུང་ཅང་གིས་ཐབས་ལམ་འདྲ་མིན་བརྒྱུད་དེ་གོང་མའི་མདུན་དུ་གསལ་བཤད་ཀྱིས་ཉེས་གྲོལ་བྱུང་བ་མ་ཟད་དམག་དཔོན་གྱི་གོ་གནས་བསྩལ། དེ་ནི་སུང་ཅང་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་གི་བདེ་སྐྱིད་ཅིག་དང་། ཕ་མེས་ཀྱི་ཐུགས་རེ་ཉག་གཅིག་དེའང་ཡིན། འོན་ཀྱང་སེམས་ཕམ་དགོས་པ་ཞིག་ལ་གོང་མའི་འཁྲིས་ཀྱི་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་ཇུས་ངན་འདྲ་མིན་གཤོམ་སྟེ། ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དཔའ་ཐུལ་རྣམས་གཅིག་རྗེས་གཉིས་ཀྱིས་དམག་སར་བསད་རྨས་གོད་ཆག་བྱུང་ཞིང་། བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕམ་ཉེས་དེའི་འོག་ནས་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་རེ་རེ་བཞིན་མཁའ་དབྱིངས་སུ་འཐིམ་པ་མ་ཟད། ཐ་ན་སུང་ཅང་གཙོས་པའི་འགོ་ཁྲིད་མཐོ་གྲས་རྣམས་ཀྱང་ཐབས་སྐྱོ་བའི་གནས་སྟངས་ཤིག་གིས་ངང་ནས་གྲོངས་དགོས་བྱུང་པ་རེད། དེ་བཞིན་ཨ་འབྲུག་མགོན་པོ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་གཙོས་བོད་ཀྱི་མཐོ་རིམ་མི་སྣ་རྣམས་རྒྱ་ལག་ཏུ་མ་ཤོར་བར་འཕགས་ཡུལ་བསླེབས་ཐུབ་པར་དགའ་ཚོར་ཆེན་པོའི་ངང་། ད་དུང་མུ་འཐུད་ནས་རྒྱ་རྒོལ་གྱིས་བོད་རང་བཙན་གཙང་མའི་རེ་སྒུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྲིད་ཇུས་འདྲ་མིན་དང་། འགྱུར་ལྡོག་འདྲ་མིན་ཞིག་གིས་འོག་ནས་ཆུ་སྒང་གི་དམག་མི་མང་དག་ཅིག་དམར་སར་ཤི་རྨས་བྱུང་བ་དང་། གནས་སྟངས་འདྲ་མིན་ཞིག་གིས་འོག་ནས་དཔའ་རྟུལ་རྣམས་ཁ་ཐོར་དུ་སོང་ཞིང་། ཐ་ན་ཨ་འབྲུག་མཆོག་ཀྱང་དེ་སྔར་དམག་འཐབ་ཁྲོད་ནས་སྐུ་ཕུང་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་འཕོག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྨན་བཅོས་འདྲ་མིན་བྱས། མཐར་དབྱིན་ལན་དུ་སྨན་བཅོས་དྲག་བསྐྱེད་ཡག་པོ་བྱུང་སྟེ། རྒྱ་གར་རྡོ་གླིང་དུ་གློ་བུ་དུ་སྐུ་གཤེགས་པ་སོགས་ཧ་ཅང་གི་ཡིད་ཕམ་པའི་གནས་ཚུལ་མང་ངོ་།།འདས་ཟིན་པ་ནི། འདས་པ་ཟིན་རང་ཡིན་པས་བསྐྱར་ལོག་རྒྱག་རྒྱུ་མེད། འོན་ཀྱང་འདས་དོན་ལ་ཕྱིར་མིག་དང་། དྲན་གསོ་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ད་ལྟ་དང་མ་འོངས་པའི་སློབ་སྟོན་བླ་ན་མེད་པ་དེ་ཡིན། འདིར་ཆུ་ངོགས་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་དེབ་བཀླགས་པ་དང་གློག་བརྙན་བལྟས། ཆུ་སྒང་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་བཀླགས་པ་དང་རྒན་རབས་གྱི་ངག་ནས་ཉན་པ་བཅས་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་རྣམས་ཡིག་ཐོག་ཏུ་ཕབ་ཁུལ་བྱས་ཀྱང་། ཚོར་བའི་མྱོང་བ་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་འབྲི་ཐུབ་ཀྱི་མི་འདུག་པས། གལ་སྲིད་ཀློག་པ་པོ་རྣམ་པས་ཚོར་བ་དངོས་དེ་མྱོང་འདོད་ན་ཆུ་ངོགས་ཀྱི་དེབ་ཀློགས་ཤིང་ཆུ་ངོགས་ཀྱི་གློག་བརྙན་ལ་ལྟོས། ཆུ་སྒང་གི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་ཀློགས་ཤིང་མི་རྒན་རྣམས་ཀྱི་གསུང་ལ་ཉོན་དང་། རང་སེམས་རྣལ་དུ་ཕབ་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་ན་དངོས་གནས་དགའ་སྐྱོ་ཟུང་གིས་མིག་ཆུ་ཕྲུམ་ཕྲུམ་དུ་རང་དབང་མེད་ཤོར་རོ།།རྒྱ་གར་ལྷོ་མཐའི་འཁྱམ་པོ་ཨ་ཀ་སྤེན་པ་ནས་བྲིས།
བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག མཁས་དབང་ནམ་མཁའི་ནོར་བུ།
གཟི་ཡི་ཕྲེང་བ།བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིགརྩོམ་པ་པོ། མཁས་དབང་ནམ་མཁའ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེན། བོད་དང་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་དང་མི་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཡུན་རིང་དུ་གནས་དང་མི་གནས་ལ་རག་ལས་ཀྱི་ཡོག་རེད།
