གཟི་ཡི་ཕྲེང་བ།བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིགརྩོམ་པ་པོ། མཁས་དབང་ནམ་མཁའ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེན། བོད་དང་བོད་ཀྱི་མི་རིགས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་དང་མི་གནས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཡུན་རིང་དུ་གནས་དང་མི་གནས་ལ་རག་ལས་ཀྱི་ཡོག་རེད། ཤེས་རིག་གི་རིན་ཐང་གཙོ་བོ་ནི་ཤེས་རིག་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་རང་རྐྱ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་ཐུག་ཡོག་རེད། དེ་དག་གི་རྩ་བ་ནི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཡིན་ཙང་དེའི་ཁུངས་ལ་ཐུགས་བསམ་བཞེས་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད།སྔོན་དུས་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཕལ་མོ་ཆེས་དཀའ་བ་གྲངས་མེད་པ་སྤྱད་དེ་ཨོ་རྒྱན་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ཡུལ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་བོད་ཡུལ་དུ་སྤྱན་དྲངས་པ་ཡིན་ཙང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་ཁུངས་དེ་རྒྱ་གར་ལ་གཏུག་སྲོལ་བྱུང་ཡོག་རེད། གནས་ཚུལ་དེས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་ཐུབ་པ་དང་སྔོན་གྱི་ཆོས་རྒྱལ་དང་ལོ་པཎ་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ངོ་ཤེས་ཤིང་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སོགས་ཀྱི་དགོས་པ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་ནི་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། ཡིནའང་བོད་རང་གི་ཤེས་རིག་གི་སྟེང་ནས་དཔྱད་ན་བོད་རང་ལ་ཁུངས་མེད་བཟོས་པ་འདྲ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཡོག་རེད། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཚོས་སངས་རྒྱས་འདས་ལོ ༡༡༨༤ སྤྱི་ལོ ༦༤༠ ལ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་བོད་ཀྱི་སྲིད་དབང་བསྒྱུར་བ་དེ་སྔོན་བོད་དུ་ཡི་གེ་མེད་པ་དང་། ཆོས་རྒྱལ་གྱི་བློན་པོ་ཐོན་མི་སམྦྷོཊ་རྒྱ་གར་དུ་སོང་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་སྐད་ཡིག་མཁས་པར་བསླབས་པ་དང་། སླར་བོད་དུ་ཕེབས་ཤིང་རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེ་ལས་དཔེར་བླངས་ཏེ་བོད་ཡིག་གསར་དུ་བརྩམས་པ་དང་། ལེགས་སྦྱར་ལས་དཔེ་བླངས་ཏེ་བོད་ཀྱི་བརྡ་དག་གི་གཞུང་སུམ་ཅུ་བ་དང་། རྟགས་ཀྱི་འཇུག་པ་སོགས་མཛད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་དཔེ་མང་པོ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བ་རེད། ཅེས་གསུང་སྲོལ་བྱུང་ཞིང་དེང་དུས་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོངས་གྲགས་སུ་བཤད་སྲོལ་དེ་འདྲ་ཞིག་ཆགས་ཡོག་རེད། དེ་འདྲ་ཡིན་ནའང་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྔོན་དུ་བོད་ལ་ཡི་གེ་མེད་པ་ཡིན་ཙང་། བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ག་རང་ནས་ཐག་ཆོད་ཅིང་། བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་གི་ཁུངས་དེ་རྒྱ་གར་ལ་མ་གཏུགས་ཐབས་མེད་ཅིག་ཆགས་ཡོང་གི་ཡོག་རེད།ང་ཚོས་ངེས་ཤེས་ཐུབ་པ་ནི་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བྱོན་པ་དང་སྟོན་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡིན་ཙང་། སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཁུངས་དེ་རྒྱ་གར་ལ་གཏུག་དགོས་པ་ནི་ཚད་ལྡན་ཚུལ་མཐུན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། དེར་མ་ཟད་དམ་པའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་དར་རྒྱས་དང་གོང་འཕེལ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་ནི་བཤད་མ་དགོས་པ་ཞིག་རེད། ཡིན་ནའང་ཆོས་ལ་ཕུགས་གཏད་དྲགས་ནས་མི་རིགས་རང་གི་ཤེས་རིག་གི་ཁུངས་མེད་པར་བྱས་ན་འགྲིག་ཐབས་རྩ་བ་ནས་ཡོག་མ་རེད། རྒྱ་ནག་དང་། ཉི་ཧོང་གི་ཡུལ་དང་། ལྷོ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་ཡུལ་ཁག་མང་པོ་ཞིག་ལའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་བྱུང་མྱོང་ཞིང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རིགས་རང་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་། ཤེས་རིག་སོགས་དར་རྒྱས་གང་ཆེར་བྱུང་མྱོང་ཡོད་ནའང་ཡུལ་ཁག་དེ་དག་གི་ཤེས་རིག་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་གནོད་རྐྱེན་གང་ཡང་བྱུང་ཡོག་མ་རེད། ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་ཤེས་རིག་བར་གྱི་འབྲེལ་བའང་གཞི་རྩ་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བྱུང་ན་མ་འགྲིག་པ་གང་ཡང་ཡོག་མ་རེད།བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་ཤོད་མཁན་ཚོས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནས་བཟུང་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་སྟོད་ཀྱི་སྟེང་གཉིས་བར་གྱི་ལེགས་དྲུག་ས་ཡི་ལྡེ་བརྒྱད་འོག་གི་བཙན་གསུམ་ལྷ་ཐོ་ཐོ་རི་སོགས་རྒྱལ་རབས་ལྔ་སྟེ་མདོར་ན་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་སྔོན་དུ་རྒྱལ་རབས་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་བྱུང་བའི་ལོ་རྒྱུས་རོབ་ཙམ་རེའང་ཤོད་སྲོལ་ཡོག་རེད།དེང་སང་ཕྱི་ནང་གི་མཁས་པ་ཚང་མས་ཚད་འཛིན་གནང་བ་ཏུན་ཧོང་གི་དཔེ་མཛོད་ནས་ཐོན་པའི་ཡིག་རྙིང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དེ་ཚོ་ལས་ཀྱང་གནའ་དུས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རོབ་ཙམ་རེ་བྱུང་བ་དང་ལྷག་པར་རྒྱལ་བོ་གྲི་གུམ་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མི་ཉུང་བ་ཡོག་རེད། གལ་ཏེ་བོད་ལ་དེ་སྔོན་ཡི་གེ་གཏན་ནས་མེད་ན་ལོ་རྒྱུས་དེ་ཚོ་བཤད་ཤེས་ཐབས་རྩ་བ་ནས་ཡོག་མ་རེད། ང་ཚོ་རང་རང་གི་ནང་མིའི་ལོ་རྒྱུས་དཔེ་ཐོག་ཏུ་བཀོད་པ་ཞིག་མེད་ན་ཕྱིན་ཆད་མི་རབས་གཉིས་གསུམ་གྱི་གོང་དུ་ང་ཚོའི་མེས་པོ་གང་འདྲ་བྱུང་ཡོད་པའི་ཚུལ་སུ་ཞིག་ལའང་བཤད་ཡག་མེད་པ་མངོན་སུམ་ཚད་གྲུབ་ཡིན་ཙང་གནའ་དུས་ཀྱི་བོད་མི་དེ་ཚོས་རྒྱལ་རབས་སུམ་ཅུ་སོ་གཉིས་རིང་གི་ལོ་རྒྱུས་བློ་འཛིན་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡང་ཡོག་མ་རེད། བྱས་ཙང་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་གོང་དུ་བོད་ལ་ཡི་གེ་མེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་ཚོ་བཤད་པ་ཡང་དག་དང་ཚུལ་མཐུན་ཞིག་མ་ཡིན་པ་གསལ་པོར་བསྟན་གྱི་ཡོག་རེད། ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་བྱོན་པའི་རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་ཡར་རྒྱས་བྱིན་པ་དང་ཐོན་མི་སམྦྷོཊས་རྒྱ་གར་གྱི་ཡི་གེ་ལས་དཔེར་བླངས་ནས་བོད་ཀྱི་ཡིག་གཟུགས་སྟབས་བདེར་བཅོས་གནང་བ་དང་ལེགས་སྦྱར་གྱི་དཔེ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་བརྡ་དག་གི་ཚུལ་གཞུང་སུམ་རྟགས་སོགས་བརྩམས་མཛད་པ་ནི་ལོས་ཡིན། གནས་ཚུལ་འདི་ནི་བོད་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཡུལ་གཞན་དང་མི་རིགས་གཞན་དག་གི་ཤེས་རིག་ཡར་རྒྱས་སུ་འགྲོ་སྟངས་ཀྱང་དེ་ག་རང་རེད། ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་དུས་སུ་བྱུང་བ་ལོ་ཆེན་བཻ་རོ་ཙ་ནའི་རྣམ་ཐར་འདྲ་འབག་ཆེན་མོར་ཡང་ཐོན་མི་སམྦྷོཊས་བོད་ཡིག་བསྒྱུར་ཞེས་ཁ་གསལ་བསྟན་ཡོག་རེད།སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སུ་ཐོན་མི་སམྦྷོཊས་བོད་ཡིག་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་ཚུལ་དེ་ལ་བལྟས་ན་དེ་སྔོན་བོད་ཀྱི་ཡིག་རྙིང་དེ་འབྲི་སྟངས་བདེ་བོ་ཞིག་རང་མེད་པ་དང་བརྡ་དག་གི་སྟེང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེ་ལ་གཏིང་ཟབ་པ་དེ་ཚོ་བསྒྱུར་བ་ལ་དཀའ་ངལ་ཅན་ཞིག་ཡོད་པའང་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་གྱི་ཡོག་རེད། བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་ནས། བོད་ཡིག་གི་ཐོག་མའི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་ཞང་ཞུང་གི་སྨར་ཡིག་ཟེར་བ་དེ་རེད་ཅེས་བཤད་ཡོག་རེད། གཏམ་དེ་བདེན་པའི་ཁུངས་ཞེ་དྲག་མང་བོ་ཡོག་རེད། གང་ལགས་ཟེར་ན་ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་དགོན་རྙིང་ཁག་གི་དཔེ་མཛོད་རྣམས་སུ། ལག་བྲིས་ཀྱི་དཔེ་རྙིང་དམར་ཚུགས་ཟེར་བ་དབུ་མེད་འབྲུ་དཔངས་མཐོ་ལ་དབྱངས་ཡིག་རྣམས་ཐུང་བ་དེ་འདྲའི་རིགས་ཞེ་དྲག་མང་བོ་ཡོག་རེད། ང་རང་ཕ་ཡུལ་དུ་སྡོད་སྐབས་རྒན་བཟོད་པ་ཟེར་བ་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་ཙམ་དུ་ཕེབས་པའི་ཡིག་བྲིས་པ་ཧ་ཅང་མཁས་དྲག་ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད། ངས་ཁོང་གི་མདུན་ནས་དབུ་ཅན་དང་དབུ་མེད་ཀྱི་ཚུགས་སྦྱངས་པ་ཡིན། ཉིན་ཞིག་ན་ཁོང་གིས་ལྷ་བབས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཟེར་བ་བོད་ཡིག་གི་ཚུགས་ཤིག་ཀྱང་བསླབས་གནང་བྱུང་། དེ་སྐབས་ངས་བྲིས་ཚུགས་དེ་གང་ནས་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གང་ཞིག་ཀྱང་ཤེས་ཀྱི་མེད་ནའང་དུས་ཕྱིས་སུ་སྨར་ཚུགས་ཀྱི་དཔེ་རྙིང་རྣམས་བཀླགས་པའི་ཚེ་སྨར་ཡིག་དངོས་གནས་ནི་ལྷ་བབས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཟེར་བ་དེ་རང་ཡིན་པ་ངེས་ཤེས་ཐུབ་པ་བྱུང་། ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་སྨར་ཚུགས་ཟེར་བ་དེ་དང་ད་ལྟ་ང་ཚོས་སྤྱོད་བཞིན་པའི་དབུ་མེད་ཀྱི་ཁུངས་གཅིག་པ་རང་མཐོང་ཐུབ་པ་ཡོག་རེད། བོད་ཡིག་དབུ་ཅན་དང་དབུ་མེད་ཚུགས་འདི་གཉིས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཁྱད་པར་ཆེ་ཙམ་ཡོད་པ་དེའང་དབུ་མེད་ཀྱི་ཚུགས་དེའི་བྱུང་ཁུངས་ཞང་ཞུང་ཡིན་པ་དང་དབུ་ཅན་གྱི་ཚུགས་དེའི་བྱུང་ཁུངས་ལེགས་སྦྱར་གྱི་དཔེ་ཡིན་པའི་མངོན་རྟགས་ཞེ་དྲག་གསལ་བོ་ཡོག་རེད། བོད་ཀྱིས་ཞང་ཞུང་གི་སྨར་ཡིག་སྤྱད་པ་དེའང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་དུས་སམ་དེའི་གོང་ཙམ་ཞིག་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་དགོས་ཀྱི་ཡོག་རེད། གང་ལགས་ཟེར་ན། བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཕལ་ཆེ་བ་ན་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་དུས་སུ་ཞང་ཞུང་ནས་བོན་གྱི་མཁས་པ་མང་བོ་བོད་ཡུལ་དབུས་སུ་ཕེབས་ཏེ་བོན་གྱི་སྐོར་མང་པོ་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཁ་གསལ་བཤད་ཡོག་རེད། གལ་ཏེ་དེ་དུས་སྨར་ཡིག་ལ་སྤྱད་མེད་ན་བོད་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཐབས་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་དངོས་གསལ་རེད། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོས་བོད་ཡིག་སྨར་ཚུགས་ཀྱི་སྲོལ་གསར་དུ་གཏོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་ཡིན་ཙང་། ཕལ་ཆེར་བོད་མི་ཚོས་སྨར་ཡིག་སྤྱད་པའི་སྲོལ་དེ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་སྔོན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་ཆོག་གི་ཡོག་རེད། གང་ལགས་ཟེར་ན་བོད་ཀྱི་ཐོག་མའི་རྒྱལ་བོ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནི། ཕལ་ཆེར་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱོན་པའི་དུས་དང་མཉམ་ལ། དེ་ལས་ཆེས་སྔ་བའི་དུས་ནས་ཞང་ཞུང་གི་གྲགས་ཆེ་བའི་རྒྱལ་རབས་བཅོ་བརྒྱད་བྱུང་ཡོག་རེད། རྒྱལ་རབས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་དང་པོ་ཁྲི་ཝེར་གསེར་གྱི་བྱ་རུ་ཅན་ཟེར་བ་དེ་ཕལ་ཆེར་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོའི་གོང་ལོ་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་ལས་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ན་བྱུང་ཡོད་ཚུལ་བོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་ལས་ཤེས་ཐུབ་པར་མ་ཟད་རིག་པས་དཔྱད་ནའང་དོན་ལ་གནས་ཀྱི་ཡོག་རེད། ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་བོ་ཁྲི་ཝེར་གྱི་དུས་སུ་བོན་གྱི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེ་བོད་ཡུལ་དབུས་སུ་ཞབས་བཀོད་ཅིང་། ཀོང་ཡུལ་བོན་རི་ལ་བཞུགས་ནས་བོན་བསྟན་པའི་ཚེ། བོད་ཡུལ་དབུས་སུ་བོན་པོའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་མང་དུ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་གཡུང་དྲུང་གི་བོན་གསུངས་པའི་ལོ་རྒྱུས་མང་དུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བལྟས་ན། དེ་དུས་ཀྱི་བོན་པོ་དེ་ཚོས་སྨར་ཡིག་སྤྱད་སྲོལ་ཡོད་པའང་སྲིད་ཀྱི་རེད། བོན་པོའི་རིགས་མི་འདྲ་བ་དེ་དག་གི་ཁོངས་སུ། མདོས་གཏོང་བ་དང་། སྲི་འདུལ་བ་དང་། གཡང་འབོད་པ་དང་། ཇུ་ཐིག་གི་མོ་རྒྱག་པ་དང་། སྨན་བཤད་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱི་དར་སྲོལ་བྱུང་ཡོག་རེད། དུས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ། མདོས་ཆོག་དང་། ཇུ་ཐིག་དང་། སྨན་དཔྱད་སོགས་ད་ལྟའི་དུས་ནང་བཞིན་རྒྱས་པོ་ཞིག་མེད་པར་ངེས་ནའང་། ཡི་གེ་གཏན་ནས་མེད་པར་མི་གཅིག་གི་བློ་ལ་ཆུད་ཆོག་ཆོག་དེ་འདྲའི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་ནི་ད་ལྟའང་མེད་པ་དངོས་གསལ་ལ། གནའ་བོའི་དུས་སུ་ཡོང་ཤེས་ཐབས་རྩ་བ་ནས་ཡོག་མ་རེད།བོད་ཡིག་གྲུབ་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་བརྐྱངས་ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་ཚིག་གཅིག་ལ་དཔེར་མཚོན་ན་མིང་གཞི་ཀ་ལ། སྟེང་དུ་ར་མགོ། འོག་ཏུ་ཡ་བཏགས། སྔོན་དུ་བ་འཕུལ། རྗེས་སུ་ང་འཇུག་དང་། ཡང་འཇུག་ས་དང་བཅས་པ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་སྒོ་ནས་ཚིག་ཏུ་འགྲུབ་དགོས་ཀྱི་ཡོག་རེད། བོད་སྐད་ཀྱི་འགྲོས་ཀྱང“ཡག་པོ”དང“ཆེན་པོ”ཟེར་བ་འདྲ་པོའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དེ་“མི”དང“ཁང་པ”ཟེར་བ་འདྲ་པོ་མིང་ཚིག་གི་རྗེས་སུ་ཁ་ཐུག་ཏུ་སྦྱར་ཆོག་པ“མི་ཡག་པོ”དང“ ཁང་པ་ཆེན་པོ ”ཟེར་བའི་ཚིག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་འདི་ནི་བོད་སྐད་དམ་གནའ་དུས་ཞང་ཞུང་གི་སྐད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་རེད། བརྗོད་བྱའི་དབང་དུ་བྱས་ན། བོད་སྐད་དུ་དོན་གཅིག་ལ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཞེ་དྲག་མང་པོ་ཡོང་སྲིད་པ་དཔེར་ན། བློ། སེམས། ཡིད། རྣམ་ཤེས། ཟེར་བ་འདྲ་པོ་དེ་འདྲའི་རིགས་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཚོ་ལས་འགའ་ཞིག་ནི་ལེགས་སྦྱར་ལས་དཔེར་བླངས་ཏེ། ཆོས་བསྒྱུར་བའི་ཆེད་དུ་གསར་བཟོ་གནང་བའི་ཚིག་ཡིན་ལ། མང་ཤོས་ནི་གནའ་དུས་ཀྱི་ཞང་བོད་རང་གི་ཁུངས་གཙང་མ་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་བཤད་མ་དགོས་པ་རེད། སུམ་རྟགས་ཀྱི་འགྲོས་ཀྱང་། ཞང་ཞུང་གི་གནའ་སྐད་དུ། ལ་དོན་གྱི་ཕྲད“གུ་ཅུ་ད་དུ་ཏུ་ཨུ་སུ་ཏུར་སུར”རྣམས་སུ་ཡོད་པ་ལ། ཐོན་མི་སམྦྷོཏས“སུ་ར་རུ་དུ་ཏུ”ལྔ་རུ་བསྡུས་མཛད་པ་དང་། “ན་ལ་ལུ་ལེ”རྣམས“ན་ལ”གཉིས་སུ་བསྡུས་པ་དང་། འབྲེལ་སྒྲའི་ཕྲད“གི་གྱི་ཀྱི་འི་ཡི་ཏི་ནི་པི་བི་ཙི་རི་སི”རྣམས“གི་ཀྱི་གྱི་འི་ཡི”ལྔའི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པ་སོགས་ཞང་ཞུང་གི་སྐད་ཡིག་རྙིང་པར་ཐུགས་གཞིག་གནང་ན་གསལ་བོར་མཁྱེན་ཐུབ་པ་ཡོད། བྱས་ཙང་བོད་ལ་གནའ་དུས་ནས་ཡི་གེ་ཡོད་པ་དང་དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིན་ཐང་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞང་བོད་ཀྱི་ཤེས་རིག་རང་རྐྱ་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡོད་ངེས་པའི་ཚུལ་འདི་མཁྱེན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོག་རེད། ང་ཚོས་བོད་ལ་གནའ་དུས་ནས་ཡི་གེ་ཡོད་པའི་ཚུལ་དེ་ཙམ་ཤེས་པས་འགྲིག་ཡག་ཡོག་མ་རེད། གལ་ཆེ་ཤོས་ནི་སྐད་ཡིག་དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་སྐད་ཡིག་རང་གི་ཁུངས་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེའི་ཤེས་རིག་སྣ་ཚོགས་པའི་སྐོར་རྣམས་ཕུགས་ཐག་ཆོད་ངོ་ཤེས་ཤིག་དགོས་ཀྱི་ཡོག་རེད། དེ་ཚོས་གསལ་པོར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལ་བོད་རང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཤེས་རིག་སྣ་ཚོགས་དང་དམ་ཟབ་ཏུ་འབྲེལ་བ་བོན་གྱི་ཁུངས་ལ་རྟོག་གཞིག་མཐིལ་ཕྱིན་པ་ཞིག་མ་གནང་ཐབས་མེད་ཅིག་ཆགས་ཡོག་རེད།
ཆུ་ངོགས་དང་ཆུ་སྒང་།
ཆུ་ངོགས་དང་ཆུ་སྒང་གཉིས་ནི། ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་འདྲ་མཚུངས་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་སམ་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་དང་། ས་ཆའི་གནས་བབ་ཀྱི་ཆ་ནས་བཏགས་པའི་ཆུ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བའི་མིང་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། ༡༽ཆུ་ངོགས་གཏམ་རྒྱུད་ནི། མི་ངན་གྱིས་དབང་བཟུང་། གྲི་ངན་གྱི་སོ་དར་ཟེར་བའི་དུས་ཚོད་ངན་པ་དེར།
